Kerst vieren we in de klassiek-christelijke traditie niet op één of twee dagen, maar tot aan het feest van de opdracht van de Heer in de tempel op 2 februari (dat we in Utrecht aankomende zondag vieren). Op de 40ste dag na zijn geboorte werd Jezus -naar Joods gebruik- door Maria en Jozef meegebracht naar de tempel om daar te worden opgedragen. In de tempel ontmoetten ze Simeon en Anna, waarbij Simeon begint te zingen over het licht dat voor alle heidenen straalt. Dit evangelieverhaal staat bij het feest centraal. In de liturgie van het feest neemt de lichtsymboliek een belangrijke plaats in. Aan het begin van de viering worden kaarsen gewijd, die vervolgens -onder het zingen van de Lofzang van Simeon- in processie verder worden gedragen.
Vanwege de lichtsymboliek speel ik voor de dienst een bewerking van Dietrich Buxtehude (1637-1707) over het lied ‘Wie schön leuchet der Morgenstern’ (‘Hoe helder staat de morgenster’). Dit lied bezingt op intieme wijze Christus als het Licht der wereld. De melodie en tekst zijn afkomstig van de Lutherse predikant Philip Nicolai. Hij schreef het lied in de winter van 1579-1580 toen in zijn stad de pest dood en verderf zaaide. Juist in die tijd legde Nicolai zich als pastor toe op het gebed en op de overdenking van het eeuwige leven. Hier is dit prachtige lied uit voortgekomen.
De bewerking van Buxtehude is een kleine koraalfantasie die bestaat uit twee delen. In het eerste deel komt de melodie integraal tot klinken, waarbij rijk wordt gevarieerd in affecten en thema’s. In het tweede deel komt de melodie nog een keer geheel tot klinken, maar nu verwerkt in de vorm van een concertante, lichtvoetige fuga. Hierbij klinken ook enkele keren echo’s in een zachtere registratie op het tweede klavier.
Na de preek klinkt uit het Orgelbüchlein van Johann Sebastian Bach het koraal ‘Mit Fried und Freud ich fahr dahin’ (De Lofzang van Simeon), en als besluit van de mis klinkt -eveneens van Bach- de stralende Gigue-fuga (BWV 577). Een mooi feest/mooie zondag gewenst!
De foto is met dank overgenomen van www.kerkfotografie.nl (bijgesneden).