In de Utrechtse kathedraal vieren we aankomende zondag het feest van de Opdracht van de Heer in de Tempel. Dit feest valt -volgens Bijbelse gegevens- op de veertigste kerstdag (de officiële datum van het feest is dus eigenlijk 2 februari). Het verhaal van Simeon en Anna die in de Tempel het kindje Jezus ontmoeten staat bij dit feest centraal. Ook speelt de lichtsymboliek een belangrijke rol, naar aanleiding van het lied dat Simeon zingt over Christus die het Licht is dat voor alle volken straalt. In de oud-katholieke traditie vormt de viering van de Opdracht van de Heer in de Tempel het besluit van de kersttijd. Daarom speel ik voor- na en tijdens de dienst variaties over het oud Franse kerstlied ‘Noël Nouvelet’. Dit Franse kerstlied bezingt verhalend het hele kerstgebeuren; van de geboorte van Jezus tot de komst van de Drie Koningen en de Opdracht van de Heer in de Tempel.
De variaties zijn van de hand van Marcel Dupré (1886-1971). Hij was in het begin van de jaren 20 van de vorige eeuw al een befaamd organist en improvisator. In deze jaren maakte hij meermaals een tournee naar Amerika. Het was het bruisende Amerika van de ‘roaring twenties’ en hij raakte hier erg van onder de indruk. De grote Amerikaanse orgels met hun vele nieuwe mogelijkheden inspireerden hem tot het maken van muziek die de mogelijkheden van deze orgels ten volle benutte. Zo improviseerde hij tijdens een van zijn tournees de ‘Variations sur un Noël’, die hij vervolgens tijdens een treinreis noteerde. De Noël heeft een eenvoudige melodie en leent zich daarom voor veelsoortig gebruik. Aan het begin klinkt de liedmelodie integraal, voorzien van een fraaie harmonisatie. Vervolgens volgen de verschillende variaties, die elk op hun eigen manier met de liedmelodie en met het orgel omgaan. Het presto dat de variatiereeks besluit en dat na de dienst klinkt, begint als een grootse fuga en mondt uit in een tumult van orgelklank. Vlak voor het einde klinkt hierin een klokkenimitatie door: Let all the bells ring, the King is born!
Een mooi feest van de Opdracht van de Heer in de Tempel/een goede zondag gewenst!